"Pokot" - figura przestrzenna

Sztuka to dla mnie wielowymiarowość i taki właśnie jest "Pokot". 

    "Pokot" w reżyserii Agnieszki Holland na podstawie powieści Olgi Tokarczuk "Prowadź swój pług przez kości umarłych" miał swój debiut w Berlinie, gdzie zdobył nagrodę Srebrnego Niedźwiedzia. Dla mnie jednak najważniejsza i najbardziej "osobista" okazała się premiera zorganizowana w lokalnym kinie mojego miasta. Ogromnym zaszczytem dla Nowej Rudy było goszczenie Pani Agnieszki Holland, Olgi Tokarczuk oraz części obsady i twórców. Wydarzenie samo w sobie budziło wiele kontrowersji, jednak wieczór przebiegł w miłej atmosferze, nie został przysłonięty przez polityczne niesnaski.  Cieszę się, że miałam okazję wziąć udział w spotkaniu z twórcami filmu po seansie i poznać kulisy powstawania "Pokotu".

    Jest to film przypominający nieco figurę przestrzenną, posiadający wiele krawędzi, ścian bocznych oraz ogromną powierzchnię zgrabnie wypełnioną emocjami, intelektem i wizualną rozkoszą. Najważniejszy jest przekaz lecz wspaniałe zdjęcia, niesamowita, wywołująca dreszcze muzyka oraz malownicza sceneria to również powody, dla których warto zobaczyć ten film. Jeśli chodzi o grę aktorską oraz montaż są one absolutnie fenomenalne. 

     Na początku wspomniałam o wielowymiarowości - do tego więc wrócę. Jako, że streszczanie filmu we wpisie nie ma najmniejszego sensu - po prostu trzeba go zobaczyć, przejdę od razu do refleksji na jego temat oraz emocji, które we mnie wzbudził. Sama Pani reżyser powiedziała, że "Pokot" trudno przypisać do jednego gatunku. Jest to zarówno dramat, kryminał, bajka, przypowieść, niekiedy nawet zahacza o czarną komedię. Interpretacji może być wiele, od tej najprostszej - film miał na celu pokazać krzywdę słabszych, do tej bardziej rozbudowanej, w której niektórzy dostrzegają religię i Boga. Uważam, że zamykanie filmu w jednym wyjaśnieniu byłoby krzywdą dla wszystkich, którzy pracowali przy jego realizacji. Myślę, że jest to dzieło uniwersalne, w każdym z nas wzbudzi odmienne odczucia i w zależności od naszych przeżyć będziemy w stanie odnieść je do innej sfery życiowej. Uwielbiam sztukę pełną niedopowiedzeń i tajemnic. Mimo, iż fabuła nie jest skomplikowana, a "finalny element zaskoczenia" nie wywołał u mnie szoku coś sprawiło, że piszę tę recenzję. Wychodząc z kina mój umysł zapełniony był przemyśleniami - film pozostawił po sobie ślad, a o to przecież w sztuce chodzi - by dzieło towarzyszyło odbiorcy nawet po zakończeniu jego przedstawienia. 

     "Pokot" zahacza o absurd, w jednej chwili widoczny jest kontrast, lecz sekundę później rozmywa się. Morderstwo - kluczowy element fabuły zostaje wręcz "przyćmione" przez emocje głównej bohaterki - Duszejko. Film droczy się z widzem zmuszając go do zastanowienia. Dobro i zło przeplata się mieszając w naszych umysłach i wystawiając na próbę moralność, przekonania, wiarę. Z jednej strony widzimy chęć pomocy bezbronnym istotom, z drugiej mamy świadomość, że człowiek nie powinien sam wymierzać sprawiedliwości. Duszejko jest postacią niezwykle złożoną, co otwiera kolejne możliwości interpretacji "Pokotu". Obrona uciśnionych, odrzucenie, pozycja kobiety w społeczeństwie, tragedia związana z demonami przeszłości oraz miłość i radość z życia to tylko niektóre z refleksji towarzyszących mi w trakcie seansu i po jego zakończeniu. 

     Na koniec pragnę jeszcze na moment wrócić do scenerii. Kotlina Kłodzka jest dla mnie miejscem dobrze znanym, mogę nawet powiedzieć - znudzonym, opatrzonym.  Pani Holland oraz Pani Tokarczuk odświeżyły moje spojrzenie na "dom".  Z tego względu "Pokot" rzuca w moim kierunku jeszcze jedno "osobiste" przesłanie. Pozwala zatrzymać się i odetchnąć powietrzem miejsca, które pomimo wad zawsze będzie tkwić w moim sercu.

*O filmie